Het leven zoals het is: een winterexpeditie in Zweeds Lapland (2019).

De Kungsleden oftewel de koningsroute trekt elk jaar duizenden toeristen in hikingboots. Ook winterliefhebbers, zoals wij, komen hier aan hun trekken. In totaal is de route ongeveer 420 kilometer lang. Wij lieten ons oog vallen op de bekendste etappe van de route, van Abisko naar Nikkaluokta, ongeveer 105 kilometer lang, met als hoogtepunt de Kebnekaise.

De voorbereiding

April blijkt meteen een geschikte periode. Los van de persoonlijke planningen biedt april meer zonuren dan de andere wintermaanden en is de sneeuwconditie nog goed.

De voorbereiding van de trip verloopt vlot: de ruwe lijnen van onze pulkatocht worden in potloodlijnen uitgestippeld op de kaart. Ieder van ons sluit zich aan bij de STF, Svenska Turistföreninge, om kortingen op het openbaar vervoer als op logement te krijgen. De nodige reserveringen qua materiaal worden vanuit België geregeld: winterslaapzakken, sneeuwschopjes en pulka’s met flightbag. Nordic Langlaufski’s (aangeraden) hebben we gehuurd in Abisko. Twee van ons hebben de tocht doorlopen op hun eigen toerski’s maar niet aan te raden omdat deze eigenlijk te zwaar zijn. Spannend want hoewel we allemaal de nodige ervaring hebben in meerdaagse trekkings, hebben sommige van ons nog nooit op latten gestaan.

Een treinrit door winter wonderland

Het startpunt bereikten we elk op onze eigen manier. Jef en ik hadden tijd genoeg om op ons gemak naar het startpunt te reizen. Na een quick visit aan de Zweeds hoofdstad, vooral om gas, brandspiritus en witte benzine in te kopen, stapten we om 18u00 op de trein richting het hoge Noorden. Een 17-uur durende treinrit bracht ons naar een stadje 250 kilometer boven de poolcirkel, Abisko. Onze vier metgezellen zullen we ergens de komende ochtend ontmoeten op de trein tussen Kiruna en Abisko.   

Kungsleden: start in Abisko

Dag 1, op de latten

Vroeg in de ochtend wordt ons expeditieteam herenigd op de trein. Na het oppikken van onze langlaufski’s, het klaarmaken van onze pulka’s en het eten van onze eerste Kanelbulle zijn we klaar om de Zweedse wildernis in te trekken. De weergoden zijn ons goed gezind: koud maar zonnig.

Het begin van de route start gelukkig gemakkelijk: het loopt door enkele berkenbossen en volgt de stroming van de Abiskojåkka. Het geeft ons de kans om te wennen aan het materiaal en aan de koude omstandigheden.

Onze eerste dag op latten valt goed in de smaak. We slaan ons kamp op op enkele kilometers van de Abiskojaure STF-hut. Een ruime, strak opgezette tipi houdt ons warm en dient zowel als living en eetplek. Bij slaaptijd wordt deze tipi omgevormd tot een slaapruimte voor drie mensen. De andere drie slapen in een aparte tent.

Jef en ik hebben ons bij aankomst in Stockholm suf gezocht naar verschillende soorten brandstof voor onze multi fuel stoof. We gingen er vanuit dat isobutaan/propaan(mix) niet zou werken omwille van de extreme omstandigheden maar onze multi fuel brander bezorgde ons snel water. Het geluid van een opstijgende straaljager moet je er wel bijnemen. Het smelten van sneeuw wordt al snel een avondroutine zodat er in de ochtend geen tijd verloren gaat. Het meenemen van drinkbussen en/of thermossen wordt daarom aangeraden en zorgt voor een grote opslag aan drinkwater. Kleren worden bij slaaptijd goed opgeborgen want door de vriestemperaturen wordt alles klam en worden je schoenen onbeweeglijk.

Dag 2, sneeuwlandschap met een zonnetje

De weergoden blijven ons goed gezind: temperaturen met een minnetje ervoor maar een open hemel en een stralende zon. Onze vrienden die een week voor ons zijn vertrokken hadden minder geluk en last van hevige winden en whiteouts: je ziet niets waarbij oriëntatie moeilijk en zelfs onmogelijk wordt.

Al vroeg in de ochtend langlaufen we voorbij de eerste STF-hut. We vullen onze drinkbottels en kijken even rond. Met je STF-lidkaart kan je altijd gebruik maken van deze hutten (wc’s, de keuken en slaapvoorzieningen).

Na veel puffen en zweten maar het langlaufen wel beter onder de knie krijgend belanden we op onze tweede slaapplek. Ergens bij een kleine schuilhut proberen we ons binnen te warmen met thee en een warme maaltijd. De nodige calorieën binnen krijgen is belangrijk want er wordt wel wat verbrandt op deze trip. Om overdag bij te tanken eten we snacks of polarbröd met ost, crème kaas uit een tube met een smaakje zoals bacon. Niets uitgebreid maar wel calorierijk. Goed om enkele kilometers tegen de wind in te beuken. Ook voldoende hydrateren is de boodschap! Geloof mij, op zo’n pulka-trektocht kan je wel wat liters zweet opvangen, zeker met een stralende zon vol op je bol.  Slapen doen we met iedereen in de tipi lekker warm tegen elkaar, want overnachten in de onbemande hutten is enkel toegelaten bij noodgevallen.

Dag 3, blaren

Al vanaf dag 1 groeien er bij Liesbeth en mij enorme (bloed)blaren op onze voeten. Elke dag starten met pijnlijke voeten maakt deze trip zwaar. Voor vertrek wikkelen we onze voeten in met tape zodat er geen wrijving komt tussen schoenen, kousen en voeten. Naast een doosje pleisters is een rol sporttape in je EHBO-zak een must. Zo blijven de pleisters op zijn plek.

We passeren de STF Alesjaure Fjällstation. Deze hut ligt op een heuveltje. Voor een eerste keer zullen we echt downhill moeten afdalen mét onze pulka’s. We hebben twee soorten mee: twee pulka’s met touwen en twee pulka’s met stangen. Voor de trekkers van pulka’s met een stang is zo’n afdaling geen enkel probleem: de pulka blijft netjes achter je en volgt exact jouw spoor. Voor de trekkers van een pulka met touwen was het een kwestie om je niet onderuit te laten glijden door je eigen slede. Deze pulka’s hadden een eigen willetje. Als beginner kan je dus best eentje ontlenen met stangen in plaats van met touwen want deze zijn gemakkelijker te sturen. We leerden al snel dat het de kunst is om je pulka voor je ’te dragen’ en je te laten begeleiden door deze handige bagage opbergboxen. Niet andersom.

De voorbije drie dagen voelden we dat het reliëf continue bergop gaat. Zeker vandaag tikten de verticale meter aan met de Tjäktja pas als hoogste punt van de route, op 1150m hoogte. Na een pittige bergop besloten we dat het genoeg is voor vandaag. De latten vlogen uit en onze voeten gleden vlotjes in de camp booty, ookwel donzen sloefkes. Heerlijk genieten na zo’n dag van inspanning terwijl het kwik daalde tot -25°C. Het zou één van de koudere nachten zijn die we op onze trektocht zullen ondervinden.

Een koude nacht in combinatie met een open hemel geeft gunstige voorspellingen om het Noorderlicht te zien. En jawel, we werden ’s nachts gewekt door een van onze kompanen, die tijdens het plasmoment deze dansende lichtshow spotte. Sommige draaiden zich nog eens om, anderen deden de moeite om zich in te duffelen en het nachtspel te aanschouwen.

Dag 4, verwennerij

Eens over de Tjäktja pas komen we in een sneeuwvallei, Tjäktjavagge valley, met langs weerszijde hoge toppen. Heerlijk rustig glijden we verder door een weids sneeuwtapijt, op weg naar een luxe Stuga. Op de Kungsleden staan de zogenaamde Stuga, bemande berghutten met de nodige voorzieningen zoals een shop om eten aan te kopen (waar je overigens kan betalen met je bankkaart), een bed en een sauna.

Wij gingen voor the wild life met een stop in het midden. De overnachting voor vanavond hadden we op voorhand al gereserveerd, de STF hut Sälka. Sälka is een hut mét sauna gelegen tussen twee valleien. Een ideale rustplek na enkele dagen wildkamperen in de sneeuw. Zoals echte Scandinaviërs tekenden we in voor een sauna-sessie. De temperaturen zakte tot -30°Celsius, dus lang buiten staan apegapen is geen optie. Weeral moesten onze ogen het prachtige showspel van dansende groen-gele kleuren aanschouwen. Gegrift in ons geheugen kunnen we tevreden naar bed.

Dag 5, voor op schema

Ondanks dat we Pieter een tijdje waren kwijt gespeeld op een splitsing en ieder van ons op eigen tempo gleed, hebben we als team een mooi tempo. In vergelijking met het begin van de trip, met een gemiddelde van 15 kilometer per dag, steeg ons gemiddelde aantal afgelegde kilometers per dag naar ongeveer 23 kilometer.

Vandaag lijkt de Koningsroute wel een snelweg. Onderweg flitsen heel wat glijders in felle skipakjes en lichte bepakking ons voorbij want hun bagage wordt getransporteerd met de sneeuwscooter naar de volgende hut. Wat een luxe maar niet voor ons.

Tussen de heuvels rond de Kebnekaise en niet zo ver van het Kebnekaise Fjällstation wordt onze tipi weer opgezet. Deze keer hebben we ons geamuseerd met het uitgraven van enkele compartimenten: een uitgegraven materiaalkamer, een wc en twee slaapcompartimenten. De weersvoorspellingen worden gecheckt en plannen worden gesmeed om morgen de Kebnekaise te beklimmen.

Dag 6, Kebnekaise

Gepakt en gezakt vertrekken we na een stevig ontbijt richting de Sydtoppen van de Kebnekaise, de hoogste berg van Zweden. De hoogte van de berg verschilt naargelang de sneeuwophoping maar schommelt rond de 2095m hoogte. Een gemoedelijke beklimming want je moet enkele keren stevig stijgen en dalen. Enkele uren later staan we door de snijdende wind rillend op de top.

Na enkele foto’s beginnen we aan de afdaling. Iedereen op eigen tempo. Op de terugweg nam de windkracht toe en trok de hemel dicht. Tijd dus om veilig beneden te geraken en ons op te warmen in de tipi.

Dag 7, de laatste loodjes

De trail naar Nikkaluokta is drukker dan voorheen. Relatief veel sneeuwscooters die over en weer rijden met zowel bagage als passagiers in een koets achter de sneeuwscooter. Reizigers die duidelijk geen zin hebben om de sneeuwslush te trotseren. Deze etappe is een stuk eentoniger en plat. De sneeuwkwaliteit is heel verschillend dan een week geleden. We skiën vaak door een sneeuwpapje in plaats van ijzige sneeuw, wat het langlaufen vermoeiend maakt. Je merkt dat het landschap zich voorbereid op de lente.

Voor de allerlaatste keer deze trip wordt onze tent opgezet in een bosje enkele kilometers van de busstop in Nikkaluokta. Het sneeuwpakket is een stuk zachter dan in de hogere valleien. Op sommige plekken zak je zonder ski’s meteen tot aan je borst in de sneeuw. Best lastig wanneer je net denkt een ideale kampeerplek gevonden te hebben. Maar voor elk probleem is er een oplossing, en in dit geval is dat het hebben van een sneeuwschopje. Na het zwoegen trakteerden we onszelf op een welverdiend kampvuur. Meteen een prachtige afsluit van de laatste nacht in de sneeuw.

Dag 8, busrit naar Kiruna

Onze laatste kilometers van onze Kungsleden trip worden ingezet. We komen op tijd toe in Nikkaluokta en nemen na het eten van onze Kanelbulle de bus terug naar Kiruna. Eens aangekomen in Kiruna kunnen we meteen terecht in Spis, een hotel/hostel in het midden van de stad voor een warme douche. Jef en ik blijven nog een week en hebben tijd genoeg om te genieten van het ontbijtbuffet terwijl de andere al vroeg in de ochtend hun vlucht naar huis moeten halen. Helemaal opgewarmd trokken wij onder ons tweeën verder naar het Oosten.